vrijdag 14 september 2012

De ransuil (Asio otus)

Deze keer schrijf ik iets over de ransuil. Deze uil bezoekt dagelijks mijn tuin, op vaste tijden en via een vaste route.

De ransuil is een grote uil. De spanwijdte is 84 - 95 cm. Zoals alle vogels zijn ze in verhouding tot hun grootte vrij licht: 210 - 330 gram.
Ze worden tussen de 10 en 15 jaar oud.
De oorpluimen van de ransuil kunnen verwarring met de oehoe brengen, maar deze uil is groter. De pluimen zijn geen oren en hebben ook niets met hun oren te maken.

De ransuil wordt actief vlak voor het donker wordt. Ze beginnen dan wat te poetsen en ze verplaatsen zich soms eens in de boom waar ze slapen. Als de schemer echt ingevallen is, gaan de uilen vliegen.
Bij mij vliegen ze van hun slaapboom naar de kastanjes en mijn esdoorn. Daar gaan ze zich nogmaals poetsen en kijken wat in het rond. Daarna vliegen ze naar hun jachtterrein.
Uilen hebben vaste vliegroutes en vaste vliegtijden. Je kunt echt je klok gelijk zetten op de komst van de uilen. Alleen als het regent of hard waait, vliegen ze niet.
Als de veren van de uil nat worden, maken ze lawaai als ze gaan vliegen. Met harde wind zijn ze niet in staat hun prooi te horen en ze raken zelf ook uit koers.
Als ze eenmaal weg zijn, zie je ze een paar uur niet. Je kunt je foto-apparatuur wel opbergen, tenzij je echt tijd teveel hebt.
In het voorjaar gaan de uilen paren en zoeken een nest. Ransuilen maken niet zelf een nest, maar gebruiken de oude nesten van kraaien en eksters.
In de broedtijd vliegen de uilen iets vaker heen en weer. Zeker als ze jongen hebben. Dan is het hier een snelweg. Elk half uur scheert er weer een uil over.
Soms jagen ze in mijn tuin. Ik heb uiteraard muizen in de tuin. Spitsmuizen (geen knaagdier, maar een insecteneter die familie is van de egel), maar ook veldmuizen en huismuizen wonen in mijn tuin.

Dit jaar heb ik een paartje merels in de klimop (Hedera) gehad, die daar twee nesten hebben groot gebracht. Ook die zijn niet veilig voor de ransuil. De ransuil jaagt ook op rustende vogels.
Als merels zich opwinden, geven ze een constante alarmroep af. Even is het helemaal niet erg, maar als het de hele avond doorgaat, is het best vervelend. Dit begon dus nog voor de schemer en duurde tot een uurtje of half elf. De moeder is zelfs zo dapper geweest om de ransuil weg te lokken van haar nest. Ik moet eerlijk bekennen dat ik het heel spannend vond, een vliegwedstrijd op leven en dood tussen een rover en zijn prooi. Gelukkig heeft de merel het gewonnen en het vrouwtje keerde ongeschonden terug op het nest.

Als de jonge uilen groot genoeg zijn, verlaten ze het nest. Ze beginnen dan ook enorm te roepen om hun ouders, als deze op jacht gaan. De jongen kunnen nog niet vliegen, maar wandelen wel over de takken heen en weer.
Als ze in de rui zijn geweest, vliegen ze naar een andere boom. De ouders weten dat hun jong daar zit. De ouders gaan op jacht en wederom gaat het jong zitten schreeuwen. Dit is dat de tijd waarop ik mijn foto-apparatuur tevoorschijn tover en foto's ga maken van de uilen.
De jongen zijn namelijk niet schuw, net als hun ouders. Ze gaan er zo vanuit dan hun schutkleuren hun werk goed doen, dat ze blijven zitten.
Jonge uilen verplaatsen zich wel regelmatig, maar keren steeds terug naar dezelfde plekken. Dit onder constant luid gekrijs.
Na een avond jagen, keren de ouders terug naar de jongen. Ze brengen dan prooi mee en vliegen samen met hun jongen terug naar het nest.
Dit is een verschijnsel wat bij de werkgroepen van de ransuil niet bekend is, maar ik heb het meerdere keren kunnen zien. Ik probeer nog steeds dat gedrag vast te leggen.

Nu is de tijd dat het jong zo groot is dat het met zijn ouders mee op jacht gaat. Hij leert zo goed te jagen.
In de winterperiode gaan de ransuilen in de buurt bij elkaar zitten op roestplekken. Dit zijn de kastanjebomen aan de overkant van de parkeerplaats. Het is een fijne plek voor ze en ook voor mij. Ze zijn goed te bekijken.
In het voorjaar gaan de jonge uilen, die inmiddels volwassen zijn geworden, hun eigen weg. Ze zoeken een partner en brengen die zomer, hopelijk, hun eigen jongen groot.

Het hele jaar door zijn hier de ransuilen te bewonderen. Het gekrijs van de jongen brengt menig voorbijganger in verwarring en sommige mensen schrikken ervan. Het klinkt als een kitten in nood. Op Wikipedia is het geluid van een juveniele (jonge) ransuil te horen. Zet het lekker hard en geniet van mijn nachtelijke geluiden.
Ondanks dat ik de uilen al jaren mag bewonderen hier, brengen ze me nog steeds in vervoering. Soms schrik ik van ze, als ze vlak over mijn hoofd vliegen. Je hoort ze dus echt niet. En ze zijn dan wel groot.
Ook als ze op mijn gazon zitten, als ze iets gevangen hebben, verbaas ik me weer over hun enorme formaat.
Ze zijn groot en ze zijn niet schuw. Ook zijn ze zo brutaal om indringers te verjagen, door vlak over ze heen te vliegen, keer op keer.
Mijn hond is al eens de klos geweest en is nu ook bang voor de uilen. Mijn katten probeer ik wel binnen te hebben rond de uilentijd, om te voorkomen dat ze zich in de nesten werken (letterlijk en figuurlijk).

Ik hoop een klein beetje van mijn liefde voor deze schitterende wilde dieren te hebben doorgegeven. De bijgevoegde foto spreekt boekdelen, lijkt me zo.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten